Kredyt, zwłaszcza hipoteczny to poważne zobowiązanie na wiele lat. W trakcie spłacania kredytu wiele może się wydarzyć i rata kredytu przez krótszy lub dłuższy czas może być dla nas za dużym obciążeniem. Powody mogą być różne, np. utrata pracy, urodzenie się dziecka, albo po prostu znaczny wzrost raty kredytu wynikający ze zmiennego oprocentowania. W Polsce w sierpniu 2015 roku, aż 1,97 ml kredytobiorców zalegało ze spłatą rat. Nawet jeśli dzisiaj twierdzisz, że Ciebie to nie dotyczy, pamiętaj, że nie możesz przewidzieć tego co może wydarzyć się w przyszłości. Wypowiedzenie umowy kredytowej, windykacja, komornik – to ostateczność, gdyż jest kilka rozwiązań, które mogą nam przyjść z pomocą w razie problemów. Przedstawiamy plusy i minusy 5-u takich „kół ratunkowych”.
- Oszczędności na czarną godzinę
To rozwiązanie polega na przygotowaniu się zawczasu na trudności związane ze spłatą rat. Odkładamy część naszych oszczędności i tworzymy rezerwę finansową na wypadek przejściowych kłopotów. Pamiętajmy o tym, że nawet jeśli dzisiaj spłacanie raty kredytu nie sprawia nam problemu w przyszłości może być inaczej z różnych względów. Może się np. znacznie zwiększyć rata kredytu, którego oprocentowanie jest przecież zmienne i zależy od wskaźnika WIBOR. Pomijam tutaj różne zdarzenia losowe, które mogą wpłynąć na naszą wypłacalność.
Zalety: Zyskujemy dodatkowy spokój, uprzedzamy potencjalne przejściowe trudności
Wady : Konieczność zgromadzenia oszczędności , co może być trudne przy obciążeniu kredytem
- Kredytowe wakacje
Polegają na tym, że bank pozwala nam na przerwę w płaceniu rat kredytu (w wielu przypadkach nie dotyczy to odsetek, które musimy uiszczać). Świetny sposób na przejściowe trudności i kiedy wiemy, że w niedługiej perspektywie nasza sytuacja finansowa się poprawi. Wakacje kredytowe można wziąć zazwyczaj na kilka miesięcy i do kilku razy w czasie trwania spłaty kredytu. Często jest tak, że możliwość wzięcia wakacji kredytowych jest zapisana w umowie jako możliwa dla nas opcja. W przeciwnym razie możemy o takie wakacje poprosić, ale wiąże się to z płatnym aneksem do umowy. Wydłuża się wtedy czas spłaty kredytu i zmianie może ulec wielkość raty.
Zalety : Idealny sposób na przejściowe kłopoty ze spłatą raty
Wady : Dodatkowe koszty w przypadku gdy w umowie nie ma opcji wzięcia wakacji kredytowych
- Wszystkie pożyczki w jednym, czyli kredyt konsolidacyjny
Dotyczy on tych, którzy zapożyczyli się w wielu miejscach i nie są w stanie „udźwignąć” wszystkich zobowiązań. W tym przypadku znajdujemy bank, który przejmie nasze wszystkie pożyczki i łączy je w jeden kredyt, którego rata jest często niższa niż suma rat, które płaciliśmy wcześniej. Nie jest to jednak rozwiązanie dostępne dla każdego. W przypadku takiego kredytu bank bardziej niż zwykle skrupulatnie określa naszą zdolność kredytową i przed wszystkim sprawdza czy nie figurujemy w Biurze Informacji Kredytowej jako zalegający ze spłatą rat.
Zalety : Uporządkowanie finansów poprzez skonsolidowanie pożyczek, ustalenie raty możliwej do spłaty
Wady: Rozwiązanie niedostępne dla tych, którzy już zalegają ze spłatą rat
- Rezygnacja z ubezpieczenia
Ubezpieczenie kredytu kojarzymy zazwyczaj z czymś co ma nam uratować głowę w momencie kiedy mamy trudności ze spłacaniem rat, ale faktem jest, że to droga opcja będąca istotnym składnikiem kredytowej raty. Oczywiście są różne rodzaje ubezpieczeń i różne ich ceny. Najczęściej ubezpieczamy się na życie i od utraty pracy. Tutaj warto przyjrzeć się naszej umowie ubezpieczeniowej. Często okazuje się, że ubezpieczenie chroni nas od utraty pracy tylko w przypadku zwolnienia, a nie odejścia za porozumieniem stron.
W przypadku jednego z wiodących banków, okazało się, że koszt ubezpieczenia kredytu hipotecznego na 300 tysięcy na 30 lat to dodatkowo około 150 zł miesięcznie. Te pieniądze mogą nam się przydać gdy jesteśmy w tarapatach finansowych. Tutaj już musimy sami rozważyć ,czy warto opłacać ubezpieczenie w takim kształcie jak jest w umowie. Jeżeli ubezpieczenie kredytu pokryliśmy z góry, to możemy domagać się zwrotu niewykorzystanej kwoty.
Zalety :Znacząco mniejsza rata miesięczna
Wady : Utrata dodatkowego zabezpieczenia, częsty brak możliwości łatwego oddzielenia ubezpieczenia od kredytu
- Zdajmy się na propozycję banku
Najgorszym rozwiązaniem w przypadku kłopotów ze spłatą raty kredytu jest uciekanie od odpowiedzialności i zerwanie kontaktów z naszym bankiem. Nasz problem ze spłatą kredytu to również problem banku. Skontaktujmy się zatem z bankiem w momencie w którym już będziemy wiedzieć, że pojawią się trudności z regularnym uiszczeniem raty. Banki chwalą się indywidualnym podejściem do klienta i powinny rozważać konkretne sytuacje kredytobiorców. Nie zaszkodzi zatem rozmowa z pracownikiem banku zajmującym się naszym kredytem i przedstawienie dokumentów świadczących o naszych problemach takich jak np. utrata pracy, przewlekła choroba, niezdolność do pracy itp. Pamiętamy, że w banku stosuje się pewne procedury, które polegają na tym, że po około 60 dniach niespłacania rat zajmie się nami windykator i na dogadanie się będzie za późno.
Zalety: Wspólne wypracowanie kompromisu z bankiem
Wady: Banki mogą nie potraktować naszej sytuacji indywidualnie
Przedstawiłem powyżej kilka propozycji dotyczących tego co robić w przypadku kłopotów ze spłatą kredytu, które oczywiście nie wyczerpują tematu. Każda sytuacja kredytobiorcy w tarapatach jest inna dlatego każdy potrzebuje innego „koła ratunkowego”. Czasem jest tak, że możemy skorzystać z kilku przytaczanych rozwiązań na raz. Bywa, że pewne procedury są dla nas zbyt skomplikowane i potrzebujemy pomocy. Nie wahajmy się wtedy skorzystać z pomocy doradcy kredytowego.
Ja bym dodał jeszcze jedną radę, jeśli problem ze spłatą kredytu nie wynika z utraty pracy i zerowego funduszu awaryjnego, to w innych wypadkach rekomendował bym podjęcie dodatkowego zatrudnienia, aby zwiększyć dochody.